Пуснаркассинче пурӑнакан Владимир Медведев утарҫӑ ҫак кунсенче хуҫалӑхӗнчи юлашки пыл хурчӗсемпе сывпуллашать. Лару-тӑру калама ҫук йывӑр, тет. Таврари рапс уйӗсене пестицидсемпе сирпӗтнӗ хыҫҫӑн 200 ҫемье вӗлле хурчӗ пӗтнине калать. Вӗсене вӑл мӗн ачаран, 14 ҫул тултарсан ӗрчетме пуҫлана. Ҫапла, юратнӑ ӗҫре 30 ҫул тӑрӑшать. Халӗ Владимир кашни кунах вӗллесене вилнӗ хуртсенчен тасатать. Вӑйран кайнӑскерсем тӑкӑнсах пыраҫҫӗ. Медведевсен Сӗнтӗрпуҫ ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ иккӗмӗш утарӗнче те паян-ыран вилекен юлашки вӗлле хуртсем ҫеҫ вӗҫкеленӗ пек тукалаҫҫӗ. Ҫӗре ӳкнисем унтах выртса юлаҫҫӗ.
Ҫывӑхри Чермӗш ялӗнче пурӑнакан Владимир Павловский утарӗнче те пыл хурчӗсем халь-халь вилсе пӗтесле асапланаҫҫӗ. Нумай пулмасть ҫеҫ куҫа савӑнтарнӑ илем ҫине 77 ҫулти хурт-хӑмӑр ӑсти паян куҫҫульсӗр пӑхма та пултараймасть. 60 ытла вӗллерен пӗр ҫемье те юлмарӗ, тет арҫын. Чӑнах та, утарта усал шӑршӑ тӑрать. Ҫывӑхра пӗр-пӗр йытӑ-кушак вилли ҫӗрсе выртать тейӗн.
Саккун тӑрӑх, ял хуҫалӑх ҫӗрӗсене хурт-кӑпшанкӑран хӳтӗлесе хими хутӑшӗсемпе пӗрӗхтересси пирки хурт-хӑмӑр тытакансене 3 кун малтан асӑрхаттармалла. Ҫак ансат йӗркене пӑхӑнманни инкек патне илсе ҫитерет те. Ҫитес уйӑхра вара ҫӗршывра ҫӗнӗ саккун вӑя кӗмелле. Унпа килӗшӳллӗн, уйсенчи ӳсен-тӑрана имҫамласси пирки утарҫӑсене 5-10 кун маларах пӗлтермелле.
Ҫавӑн пекех малашне пыл хурчӗ тытакансен утарҫӑ паспорчӗ пулмалла. Ӑна кашни муниципалитетрах ветеринари службин станцийӗсенче илме пулать. Куҫса ҫӳрекен утарсем пирки те вырӑнти администрацисене вӑхӑтлӑ пӗлтерсе тӑмалла. 25-мӗш ҫулхи кӗркунне вара ҫӗршыври кашни вӗллери пыл хурчӗн ҫемйине уйрӑм номер парса шута илме палӑртаҫҫӗ. Хальхи пӑтӑрмахра шар курнисем вара лаборатори кӑтартӑвӗсене кӗтеҫҫӗ. Йывӑр лару-тӑрӑва суд татса парӗ.
Алексей Енейкин, Вадим Владимиров
